W prawidłowym rozwoju małego dziecka przedszkolny debiut odgrywa ważną rolę. Zły start społeczny może zaważyć na jego późniejszych kontaktach zarówno z innymi dziećmi jak również z osobami dorosłymi. Może również wpłynąć na ukształtowanie się jego negatywnych zachowań emocjonalnych.
Przekroczenie progu przedszkola dla wielu dzieci jest wielkim przeżyciem. Każde dziecko jest inne i stąd różnice w sposobach adaptacji do przedszkola. Uczęszczanie do przedszkola wiąże się z wielkimi zmianami w życiu dziecka.
Chodzi tu o:
- zmiany trybu i rytmu życia;
- zmianę form zaspokajania potrzeb zarówno biologicznych jak i emocjonalnych;
- naukę podejmowania kontaktów z nieznajomymi ludźmi;
- konieczność zdobywania szybkiej orientacji w nowym środowisku;
- nową pozycję społeczną dziecka – bycie przedszkolakiem;
- kształtowanie poczucia przynależnosci do nowej grupy społecznej (grupa przedszkolna);
- zmianę sytuacji rodzinnej związanej z podjęciem pracy zawodowej przez matkę
Bardzo ważną rolę w adaptacji dziecka do przedszkola odgrywają rodzice. Co mogą zrobić rodzice, żeby pomóc dziecku w przystosowaniu się do przedszkola?
Przygotowanie dziecka do samodzielności w zakresie:
jedzenie – ta sfera samodzielności zależy oczywiście od wieku dziecka. Dobrze jest jednak już w domu przyzwyczajać dziecko do samodzielnego jedzenia, bowiem ułatwia ono zdecydowanie adaptację przedszkolną. Dziecko może się również pochwalić swoją umiejętnością przed innymi.
mycie rąk i buzi – należy tak przygotować dziecko do tej czynności, ażeby nie kojarzyła się ona z przymusem.
ubieranie się – umiejętność samodzielengo ubierania się ułatwia pobyt w przedszkolu. Warto zwrócić również uwagę na rodzaj stroju. Ubierajmy dzieci w stroje, których zakładanie nie doda dziecku wielu problemów. Oczywiście w przypadku jakichkolwiek trudności dziecko może liczyć na pomoc ze strony nauczyciela.
korzystanie z toalety – jeśli w tej sferze nie udało się uzyskać jeszcze samodzielności rodzice mogą liczyć na pomoc ze strony przedszkola poprzez obranie wspólnego konsekwentnego działania.
Brak samodzielności dziecka z powyższych umiejętności nie dyskredytuje dziecka. Nie oznacza ona, że dziecko nie może pojść do przedszkola. Jednak samodzielność ta ułatwia zdecydowanie adaptację przedszkolną.
Posyłając dziecko do przedszkola rodzice powinni być wewnętrznie przekonani o tym, że jest to miejsce stymulujące rozwój naszego dziecka.
Co możemy zrobić przed zapisaniem dziecka do przedszkola?
Odwiedźmy przedszkole razem z dzieckiem (obejrzyjmy przedszkole z zewnątrz, zajrzyjmy do jego wnętrza, zapoznajmy dziecko z nauczycielami, pokażmy zabawki, dzieci, w miarę możliwości pobawmy się z nim na przedszkolnym placu zabaw, poznajmy drogę wiodącą z domu do przedszkola). W licznych placówkach organizowane sa tzw.”dni otwarte”, w czasie których rodzice mogą przebywać razem z dziećmi w sali przedszkolnej.
Opowiadajmy dziecku dużo o przedszkolu. Muszą to być jednak opowieści realne. Nie należy obiecywać dziecku rzeczy, które w przedszkolu nie zostaną spełnione. Dziecko może czuć się wówczas rozczarowane
i zniechęcone. Wiele zależy od tego, jaki klimat stworzą rodzice. W żadnym wypadku nie może pojawić się atmosfera groźby, kary, ostrzeżenia w rodzaju: “Zobaczysz, w przedszkolu cię nauczą” lub “Jak nie będziesz słuchał babci, pójdziesz do przedszkola”.
Pamietajmy o tym, że:
- w przedszkolu dziecko zdobędzie wiele sprawności i umiejętności
- nauczy się współpracy z rówieśnikami, nabierze odwagi i wiary we własne siły
- w sposób wszechstronny będzie przygotowywało się do szkoły;
pozna nowych kolegów
Reakcją na nową sytuację społeczną dziecka, czyli pójście do przedszkola, u wielu dzieci jest płacz.
Płacz trwa przeważnie około dwóch tygodni lub miesiąca. Może zdarzyć się też tak, że dziecko po okresie adaptacji znowu zaczyna płakać. Należy wtedy starannie zbadać sytuacje i wspólnie z nauczycielem zastanowić się nad przyczynami zachowania się dziecka.
Warto zwrócić uwagę na:
- sytuacje rodzinną (ważne wydarzenia w domu – narodziny dziecka, długie godziny pracy rodziców, rozwód rodziców, konflikty z rodzeństwem itp.)
- stan zdrowia dziecka;
- zdarzenia traumatyczne w życiu dziecka;
- zbyt duże wymagania stawiana wobec dziecka;
- nowe sytuacje społeczne w przedszkolu, kontakt z rówieśnikami, samodzielność dziecka, umiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych itp.
Należy pamiętać również o tym, że nasze dziecko zmienia się. Inne jest w wieku 2 lat, inne w wieku 3, a jeszcze inaczej zachowuje się jako 4-latek. W zależności od wieku w jakim znajduje się dziecko, zmieniają się również trudności i sytuacje na które napotyka na swojej drodze. Ważne jest zatem, żeby rodzice i nauczyciele wspólnie zastanawiali się nad przyczynami niepokojacego zachowania naszej pociechy.
Panie w przedszkolu starannie obserwują dziecko. Zdają sobie sprawę z tego, że początki w przedszkolu są wielkim przeżyciem dla dziecka jak i również dla rodziców. Najważniejszy, w momencie przebywania dziecka w przedszkolu, jest kontakt telefoniczny z rodzicem. W przypadku silnych przeżyć emocjonalnych dziecka, trudnościami z jego uspokojeniem, personel przedszkola informuje rodziców o tym bezwłocznie. W miarę oswajania się z rzeczywistością przedszkolną dziecko nabiera zaufania do nowego miejsca, nauczycieli, rówieśników. Z naszej strony konieczna jest konsekwencja działania idąca w parze z umiejętnością wsłuchania się w potrzeby, uczucia, problemy, radości i smutki dziecka.
fot. pixabay.com
